Postanowiliśmy raz na dzień przypominać jakieś fajne słowo języka podlaskiego i w ten sposób próbować walczyć z naszą ogólną amnezją i obojętnością etatowych obrońców tożsamości białoruskiej (i ukraińskiej) na Podlasiu w stosunku do ich mowy ojczystej i matczystej.
Będziemy w zasadzie koncentrować się na słowach, które występują wyłącznie w gwarach podlaskich albo tylko w gwarach podlaskich i poleskich, zaś w językach literackich białoruskim i ukraińskim nie występują lub mają tam status regionalizmów.
Oprócz słowa podlaskiego z zaznaczonym akcentem będziemy podawać jego znaczenie/znaczenia w języku polskim oraz najbardziej typowe przykłady użycia w kontekście. Będziemy też wypisywać niektóre formy gramatyczne słowa, jeżeli nie są one oczywiste.
Strona „Słovo na kažny deń” jest ilustrowana dawnymi zdjęciami z Podlasia pochodzącymi w przeważającej większości ze zbiorów pana Marka Korniluka.
Dzisiaj przypominamy słowo języka podlaskiego Ulalúščyti...
Ulalúščyti
Ulalúščyti — 1. (wydać dużą sumę pieniędzy) słono zapłacić; 2. (zbić) dołożyć, przywalić, wrąbać, wrzepić.
Użycie w kontekście: 1. Maksímovy kupíli samochóda, kážut, što sórok týsiač ulalúščyli; divčeniáta byli v frýzierki v biłostóku, ale ne kážut, kôlko vlalúščyli za svojiê pryčôski; 2. my jóhó zalipáli za siołóm i dóbre jómú vlalúščyli; Kóli tak ulalúščyli, što vôn ne dav rády vstáti z zemliê.
Faktyčno, ja šče raz podumav i pryjšov do vysnovy, što siête ekspresyvne słovo možna vykorystovuvati ne tôlko v sytuacijach „płatiti” i „biti”, ale i v inšych, koli treba pudkresliti môć, intensyvnosť abo neožydany charakter toho, što odbyłosie. Ulalúščyv došč (lunął deszcz), naprykład? Ulalúščyli jómú déseť liêt tiurmy — tože zvučyt nekiepśko...
Jutro przypomnimy słowo Nababúryti/babúryti.