Postanowiliśmy raz na dzień przypominać jakieś fajne słowo języka podlaskiego i w ten sposób próbować walczyć z naszą ogólną amnezją i obojętnością etatowych obrońców tożsamości białoruskiej (i ukraińskiej) na Podlasiu w stosunku do ich mowy ojczystej i matczystej.
Będziemy w zasadzie koncentrować się na słowach, które występują wyłącznie w gwarach podlaskich albo tylko w gwarach podlaskich i poleskich, zaś w językach literackich białoruskim i ukraińskim nie występują lub mają tam status regionalizmów.
Oprócz słowa podlaskiego z zaznaczonym akcentem będziemy podawać jego znaczenie/znaczenia w języku polskim oraz najbardziej typowe przykłady użycia w kontekście. Będziemy też wypisywać niektóre formy gramatyczne słowa, jeżeli nie są one oczywiste.
Strona „Słovo na kažny deń” jest ilustrowana dawnymi zdjęciami z Podlasia pochodzącymi w przeważającej większości ze zbiorów pana Marka Korniluka.
Dzisiaj przypominamy słowo języka podlaskiego Vodnóstel...
Vodnóstel
Vodnóstel — pojedyńczo (układać, zwijać, itp.).
Synonim: u odnú stélu.
Istnieją także słowa: udvóstel (u dviê stéli), učetveróstel (u štýry stéli).
Użycie w kontekście: Nástia zvinúła nitkí vodnóstel; my posłáli na krêsło płáchtu včetveróstel i posadíli na jôm małúju.
Prawdopodobnie, stéla to wynik albo sposób słania (posłania). Słáti, posłáti, stelíti, postelíti, postiêl, stéla są słowami z tego samego etymologicznego gniazda. Odná stéla — to jedna warstwa czegoś posłanego. Dviê stéli — to dwie, itd... Ale to tylko mój domysł. Podejrzewam, że na Podlasiu już nie znajdziemy osoby, która mogłaby nam wyjaśnić pochodzenie (znaczenie) tego słowa na 100 procent.
Jutro przypomnimy słowo Vórpatisie.