Postanowiliśmy raz na dzień przypominać jakieś fajne słowo języka podlaskiego i w ten sposób próbować walczyć z naszą ogólną amnezją i obojętnością etatowych obrońców tożsamości białoruskiej (i ukraińskiej) na Podlasiu w stosunku do ich mowy ojczystej i matczystej.
Będziemy w zasadzie koncentrować się na słowach, które występują wyłącznie w gwarach podlaskich albo tylko w gwarach podlaskich i poleskich, zaś w językach literackich białoruskim i ukraińskim nie występują lub mają tam status regionalizmów.
Oprócz słowa podlaskiego z zaznaczonym akcentem będziemy podawać jego znaczenie/znaczenia w języku polskim oraz najbardziej typowe przykłady użycia w kontekście. Będziemy też wypisywać niektóre formy gramatyczne słowa, jeżeli nie są one oczywiste.
Strona „Słovo na kažny deń” jest ilustrowana dawnymi zdjęciami z Podlasia pochodzącymi w przeważającej większości ze zbiorów pana Marka Korniluka.
Dzisiaj przypominamy słowo języka podlaskiego Prylúdny...
Prylúdny
Fajne słowo o szerokim pozytywnym znaczeniu, które oznacza człowieka miłego, uprzejmego, dobrze odnoszącego się do innych ludzi, będącego przeciwieństwem odludka i mizantropa. Zdefiniujmy zatem pole semantyczne tego przymiotnika najszczodrzej jak możemy.
Prylúdny — I.1. miły, uprzejmy, życzliwy; 2. towarzyski, przyjazny, koleżeński; 3. kontaktowy, otwarty; 4. gościnny; 5. rozmowny; II. publiczny; jawny.
Wyrazy pochodne: pryludnosť (uprzejmość, życzliwość; towarzyskość, przyjazność, koleżeńskość; kontaktowość, otwartość; gościnność; rozmowność; publiczność, jawność); prulúdno (uprzejmie, życzliwie; przyjaźnie; otwarcie; gościnnie; publicznie, jawnie, przy ludziach, przy świadkach).
Użycie w kontekście: prylúdny vôn do ludí; takí dóbry, tíchi, spokôjny — tak i nazyvájetsie prylúdny (Слоўнік беларускіх гаворак паўночна-заходняй Беларусі і яе пагранічча); vôn ne pobojávsie skazáti siêtoho prylúdno.
Jutro przypomnimy słowo Ostiánka.