Postanowiliśmy raz na dzień przypominać jakieś fajne słowo języka podlaskiego i w ten sposób próbować walczyć z naszą ogólną amnezją i obojętnością etatowych obrońców tożsamości białoruskiej (i ukraińskiej) na Podlasiu w stosunku do ich mowy ojczystej i matczystej.
Będziemy w zasadzie koncentrować się na słowach, które występują wyłącznie w gwarach podlaskich albo tylko w gwarach podlaskich i poleskich, zaś w językach literackich białoruskim i ukraińskim nie występują lub mają tam status regionalizmów.
Oprócz słowa podlaskiego z zaznaczonym akcentem będziemy podawać jego znaczenie/znaczenia w języku polskim oraz najbardziej typowe przykłady użycia w kontekście. Będziemy też wypisywać niektóre formy gramatyczne słowa, jeżeli nie są one oczywiste.
Strona „Słovo na kažny deń” jest ilustrowana dawnymi zdjęciami z Podlasia pochodzącymi w przeważającej większości ze zbiorów pana Marka Korniluka.
Dzisiaj przypominamy słowo języka podlaskiego Gvałt...
Gvałt
Gvałt — 1. krzyk, wrzask; harmider, zgiełk; 2. przemoc, przymus, gwałt.
Wyrazy pochodne: gvałtováti (krzyczeć, wrzeszczeć); gváłtiti (brać przemocą, gwałcić).
Frazeologizmy: kryčáti gvałt (podnosić wrzask); gváłtom zabiráti (odbierać przemocą).
Użycie w kontekście: zahorêłasie Stepulóva kłúnia i lúde v seliê pudnialí gvałt; čóhó tak gvałtúješ, nic ne stáłosie (Pietruczuk); Ondrêj zgváłtiv diêvčynu z susiêdnioji vjóski i tepér jóhó súdiat.
Jutro przypomnimy słowo Nababúryti/babúryti.