Hołôvna Svojim diêtium Artykuły Literatura Słovnik Zvukovyje skopy Zvežêteś z nami Svoja.org na Facebook
Svoja mova, svôj vybur, svôj los...
Svoja.org » Peršy tablici i peršy nevdačy
Peršy tablici i peršy nevdačy
Natisnuti, kob pobôlšyti...

Pošto na sviêti škoły i pošto my učymsie v jich pôlśkoji, biłoruśkoji, čy šče jakoji-leń azbuki..?

Aleksander Maksymiuk
2011-09-30

Pud kuneć vereśnia u Vurlanśkuj gmini pojavilisie peršy tablici z podvôjnymi nazvami vjosok i gminnoho centru. Nazvy u Vurlanśkuj gmini ne vyjšli ani na biłoruśkuj literaturnuj movi (što było vže dyskutovane raniêj), ani naveť na kirylici (što bude dovediane v siêtum teksti).

Fotografiji podvôjnych tabliciuv najchutčêj opublikovav sajt Radiva Racija, skôl ja vziav odnu takuju fotografiju dla ilustraciji siêtoho tekstu.

Koli ja šče praciovav u radivi, to pomniu, što Kastuś Bondaruk napisav chorošoho bloga pro nazvy na movi menšostiuv, u kotorum tverdiv, što praktyčnoho značenia takije tablici ne majut, ale vony velmi istotny jak symboli dla nas, menšostiuv, bo vizualno i na deržavnum urovni sankcijonujut našu prysutnosť na našuj rôdnuj zemliê v pôlśkuj deržavi.

Podvôjnych tabliciuv vyhladav i ja – pryblizno z takimi dumkami, kotory raniêj vykazav v svojôm blogovi Bondaruk.

Tablici odnak otrymalisie v nekotorych vypadkach podvôjno bezhramotnymi, što nikomu – od Vôrli do Varšavy – chvały ne prynosit.

Perša bezhramotnosť polahaje v tôm, što samôj biłoruśkuj movi i nazvam zadali gvałt, koli stali vtiskati v praviła biłoruśkoji literaturnoji movy tradycijny pudlaśki słova, kotorych zvyčajno ne možna hładko vtisnuti ni v biłoruśku movu, ni v ukrajinśku, ni v jakuju-leń inšu... Siêta sprava dokładno dyskutovałasie v tekstovi Безназоўнае Падляшша. Pročytajte.

Druha bezhramotnosť – sam ne znaju, jak jiê vyznačyti – menša vona čy bôlša, liêpša čy hôrša, dotyčyt azbuki, kotoroju zapisany tyje nazvy. U zapisi dvoch vjosok pomiêšany z soboju kirylična i łacinična azbuki. Fotografija, kotoru ja pozyčyv z sajtu Radiva Racija, najliêpšy siêtomu dokaz.

U „biłoruśkuj” nazvi na fotografiji my vyrazno bačym, što v miêsti druhoji litery stojit łacinične „n”, a ne kirylične „п”. U vyniku, koli sprobuvati trymatisie jakoji-leń logiki, siêtu nazvu možna pročytati snički albo i cnički (ne znajemo ž, čy autory pud peršoju literoju rozumiêli kirylične es, čy može łacinične ce!).

Chto ž dopustivsie siêtoji... nazyvajte jak chočete: ortografičnoji pomyłki/ osnôvnoji bezhramotnosti/ čy prosto ochujenija?

Skažu odrazu, što vykonaveć tabliciuv (fabryka) zrobiv jich dobre.

Zobačyvšy tabliciu na fotografiji na sajti Raciji, ja zajšov na sajt Vurlanśkoji gminy, de – jak mniê prypomniłosie z pročytanoho koliś tekstu Jana – povinna byti postanova pro dvuchmovny nazvy. Siêtu postanovu ja zhruziv sobiê na komputer, zrobiv jôj PDF-versiju i prykładaju jijiê znizu.

Koli vy odčynite siêty dokument, to dokładno zobačyte (u formati PDF vy možete pry pomoščy lupy poveličyti tekst naveť i do 1000%), što pud 20-ju pozycijeju stojat Snički abo Cnički, a šče pud 24-ju pozycijeju majem Tončykały.

Fabryka, jak bačym, zrobiła vsio dokładno tak, jak:

  1. raniêj opraciovała siête vurlanśka movna komisija;
  2. potum uchvalili vurlanśki radny;
  3. a nakuneć deržavnym autorytetom zatverdiła ministerśka Varšava (hlediête druhi dodatok, 48-ma storônka).

Usio siête odbyłosie ne na žarty, u centry Europy, u krajini z 20-liêtnim stažom demokraciji.

* * *

Teper trochi menš považno.

Rozumiêju, što komuś može ne byti raznici pomiž łaciničnym „n” i kiryličnym „п” (faktyčno, u druku vony podôbny, a v odručnum varyjanti piśma – naveť identyčny). Koli odnak iti siêtoju logikoju, to treba zadati sobiê i pytanie, pošto na sviêti škoły i pošto my učymsie v jich pôlśkoji, biłoruśkoji, čy šče jakoji-leń azbuki. Pošto na sviêti razny movy, pošto staviti dvuchmôvny tablici, koli ne vmiêjem hramotno jich napisati...

Može to i dobre, što komisija od nazvuv u Vurlanśkuj gmini prykryta tajemnicioju – menš bude stydu ludiam z naukovymi tytułami, styd rozyjdetsie po-trochu po vsiêch nas.

Vo vsiakuj nevdačy treba vsio ž šukati i pozytyvu. Po-mojomu, pozytyvy ode mohut byti naveť i dva: 1) kažna nastupna sproba vvoditi tablici bude robitisie bôlš rozvažlivo, što ne dovede ni do opisanych, ni do nijakich inšych kurjozuv; 2) može v siêty ostatni tyždeń vyborčoji kampaniji bude lokš dychati — nichto z politykuv ne stane chvalitisie, jak to vôn uvjôv biłoruśki tablici. Nema čym – sperša vypadało b popraviti Snički/CničkiTončykały.

Dodatki » Natisnuti ikonku, kob zładovati...
Zładovati siêty skôp... Uchwała Nr XXV-211-09 w sprawie ustalenia dodatkowych nazw miejscowości w języku białoruskiej mniejszości narodowej
Objôm » 111,39 KB — 2024-11-25, 11:00
Zładovati siêty skôp... Lista gmin wpisanych do Rejestru gmin, na których obszarze używane są nazwy w języku mniejszości
Objôm » 264,42 KB — 2024-11-25, 11:00
PDF dla drukovania » Natisnuti ikonku, kob zładovati...
Aleksander Maksymiuk, Peršy tablici i peršy nevdačy
2011-09-30, 15:31
EPUB dla čytałok e-book/Kindle » Natisnuti ikonku, kob zładovati...
Aleksander Maksymiuk, Peršy tablici i peršy nevdačy
2011-09-30, 15:31