Zvjaz biłoruśkoji mołodiožy zainaugurovav praciu Centru edukaciji i promociji biłoruśkoji kultury v Ščytach-Dzienciołovi.

Ščyty-Dzienciołovo – vjosočka, rozpołožana na styku troch hminuv: bilśkovoji, čyžôvśkoji i orlenśkoji. U Ščytach, jak i v mnôho jakich podôbnych vjoskach, stojała i niščêła pustaja škoła, kotorych ponastavlali v toj čas, koli Biłostôčyna demografično procvitała, a lude budovalisie i dumali, jak ode, na siêtuj zemliê, žyti, a ne podavatisie kudy-leń za tzv. „liêpšym losom”.

U minułum desetiliêtijovi ščytôvśkoju škołoju zacikavilisie lude iz Zvjazu biłoruśkoji mołodiožy i postanovili zrobiti tam svoju bazu, a v 2009 roci vony naveť dostali tzv. investycijnu dotaciju z Ministerstva nutranych spravuv i administraciji. Siêta dotacija pozvoliła jim kupiti sidlibu, budynok i zrobiti v jôm remont.

5 marcia nadyjšov uročysty moment, koli divčata i chłopci iz zvjazu pered nasprošuvanymi oficijnymi i neoficijnymi hostima publično objavili, što počynajut praciu z centrom.

Inauguracijna vročystosť odbyłasie tak, što i ne treba lepi. Budynok edukacijnoho centru vysvetiv nastojatel ščytôvśkoho prychoda Jan Stepaniuk, mołodiož povinšovali z odkrytiom centru vłady: prodstavniki Ministerstva nutranych spravuv i administraciji, vicemaršałok Pudlaša, viceprezydent Biłostoka, vôjt Vôrli, i mnôho inšych ludi. Kirovniki zvjazu mołodiožy podarovali vsiêm, chto jim pomohav odroditi škołu, symboličnu cegłu z prynitovanoju metaličnoju emblemoju ščytôvśkoho centru edukaciji.

Čoho možna čekati od centru v Ščytach? Mołodiož rozkazała, što bude v jôm provoditi cykličny spotkani „Tradycija — spuvčasnosť — pryšłosť”, bude cykl „Scena Ščyty”, liêtom odkryjetsie „Pudlaśki kulturny šlach” i interaktyvna vystava pro Pudlaše. Koordynator ciêłoho projektu stvorênia centru Ihor Łukašuk skazav, što v Ščytach maje taksamo byti punkt turystyčnoji informaciji – ne tôlko pro zubrôv, ale i pro ludi, kotory prydajut siêtuj zemliê odmiêtnosť i charakter.

Toje, što mene najbôlš porušyło, koli ja odviêdav siêty „centr” – to skromnosť ciêłoji instytuciji. Bôlš jak 20 liêt z postulatom stvoryti centr biłoruśkoji kultury v Biłostoci vystupali biłoruśki organizaciji i jichni aktyvisty, ale ničoho z siêtoho poka ne vyjšło. Koli b biłoruśki centr kultury povstav u Biłostoci v takôj formi, u jakôj joho proponovali dijačê biłoruśkich organizacijuv, to taki centr teoretyčno môh by bliščati značno mucniêj za pôlśki instytuciji kultury v horodi. U takôj sytuaciji mertva obołônka oficijnoji biłoruščyny otrymała b dodatkovy tvôrčy zarad. A tomu taki „idealny” (z punktu pohladu dijačôv) centr kultury v samôm horodi ne povstav i ne povstane. Koli što-leń i povstane v Biłostoci, to instytucija pud bezposerednim nahladom ministra od policiji abo joho štabovoho sieržanta v cyvilnum.

Ščytôvśki Centr edukaciji i promociji biłoruśkoji kultury je natôlko marginalny i neistotny z punktu pohladu Varšavy, što v siêtum centrovi akurat i može znajtisie miêstie na štoś autentyčne – zroblane od sercia, a ne tomu, što treba „zrealizovati i rozličyti ministerśki projekt, z kotoroho požyvlajemsie”. Možlivo, što v centrovi narešti na povnych pravach zazvučyt pudlaśkie słovo, bo dijačê zvjazu mołodiožy namnôho lepi hovorat na movi siêtoho tekstu, kotory vy čytajete, čym na oficijnuj biłoruśkuj movi, na kotoruj zapisana nazva jichnioji orhanizaciji. Tak dumajetsie mniê.

Ja taksamo namovlaju vsiech, chto pročytaje siêtu notatku, uspomohčy centr u Ščytach – chto dobrym słovom, chto zołotôvkoju, a komu pud siłu, to odnym i druhim. Zrobiti siête zmožete zajšovšy čerez knopku „Шчыты”, kotoru bačyte z liêvoho boku, na sajt zvjazu i tam u zakładci „Jak pomóc?” znajdete vsiu potrêbnu informaciju.

Čom naohuł varto spomohati takije inicijatyvy, koli na jich dajut dotaciju, zapytajete. Pravda pro vradovu dotaciju je takaja, što vona zvezuje ruki otrymalnikam resursuv – jim možna rozchoduvati hrošy stisło na toje, što propisane v umovi, i vyłučno na toje. Koli b zvjaz rozchoduvav choť deseť hrošy nezhôdno z umovoju, jich by zaraz mohli zrobiti prostupnikami. A tomu, koli chočemo, kob divčata i chłopci robili tam štoś autentyčnoho, od svojiê i našoji dušê, to na toje najlepi vyłožyti iz svojeji kišeni, bez poserednictva deržavnoho budžetu.