U siêtuj knižci^* zdorovo namiêšano — ode i polityčny thriller z biłoruśkim KGB, tiurmoju v Beresti i vyborčoju kampanijeju v tliê; i detektyvna historyja, u jakôj zabivajut cuť ne 100-liêtniu babulu i odnoho bandyćkoho biznesmena; i pryhôdnićki roman u duchovi Uładzimira Karatkeviča, de hieroji šukajut bohatoho skarbu, zakopanoho v XVII stoliêtijovi; i science fiction uperemiś z fantasy, de naratorka i hołôvna hierojinia „ryje nory v časi” i perenositsie na hulici Berestia z XVII stoliêtija; i elementy supernatural mystery fiction, de po zakłuniach vjosočki Dobratičy, deś na hranici Biłorusi, Ukrajiny i Pôlščy, šmyhajut pryvidy i duchi, a naša hierojinia prohaniaje načeplivoho čorta, vychvostavšy joho po mordi svojeju dobre-taki promočanoju pudpaskoju.

Usiê siêty fabularny liniji i nitki zaplitajutsie kruhom 50-liêtnioji kobiêty „po przejściach”, kotoruj ne vdałosie ni simiêjne, ni profesijne žytie v Minśku, i vona teper propołuje buraki v svojôj rôdnuj storônci, čas od času krêpko vypivajučy, kob zniati stres i ne dumati pro egzystencijalny problemy. Tym ne menš, jôj udajetsie rozčytati nekotory historyčny dokumenty i znajti spomenuty skarb, a naveť razom zo znakomym zadušyti hołymi rukami hada-biznesôvcia, kotory chotiêv povykuplati vsiê sidliby v Dobratičach i postaviti tam chrên znaje jakije pensijonaty z basenami i saunami. Usio, što autorka tak hołovokružno zapletała na počatku, vona lohko porozplitała pud kuneć, a potum naklikała veliku navałniciu i potop, kotory i zmyli tyje Dobratičy, tak i chočetsie skazati, k čortu. A v mižčasi Łukašenka provjov nastupny vybory po-svojomu.

Natałka Babina vmiêje rozkazuvati historyji, što dla teperyšnioji „postmodernistyčnoji” literatury ne takaja-to zvyčajna sprava. Knižku dobre i pryjemno čytajetsie, čytač ne maje odčuvania, što jomu proponujut šče odin biłoruśki tekst, kotoroho hołôvnym opravdaniom je tôlko toje, što joho hierojśko napisali po-biłoruśki, kob pudtrymati harotnuju movu. Knižka, jak mniê zdajetsie, pisałasie Babinoju peredovsiêm z dumkoju, kob jijiê dočytali do kuncia i ne škodovali oddanoho na čytanie času. Ja — ne škoduju.

Natałka Babina vrodiłasie i vychovałasie v takôm zakutkovi Berestiêjščyny, de lude hovorat čuť ne po-ukrajinśki. Nedavno vona pryznałasie v odnôm interviju, što, musit, nastupnu svoju knižku napiše po-ukrajinśki. Nu što ž, budemo miêti dobru biłoruśku piśmenniciu, kotora piše po-ukrajinśki. Ja ne dumaju, što miniajučy movu, čołoviêk automatyčno miniaje literaturu. Ode bôlš skomplikovana mechanika zaležnosti. Koli my ličymo Sokrata Janoviča biłoruśkim piśmennikom, to ne tôlko z uvahi na „Zahony” čy „Ścianu”, kotory vôn napisav po-biłoruśki, ale i z uvahi na „Białoruś, Białoruś” i „Dolina pełna losu”, kotory vyjšli po-pôlśki. Viktor Stachvijuk — biłoruśki autor peredovsiêm tomu, što napisav znakomity viêršy po-pudlaśki.

Dobre, što je biłoruśki autory, kotory ne tôlko vydajut varty uvahi teksty, ale i pošyrajut naš povjatovy kruhohlad biłoruskosti.

^* Наталка Бабіна, „Рыбін горад”, Кнігарня „Наша Ніва”, Вільня, Інстытут Беларусістыкі, 2007; 312 стар.