Home For Our Children Articles Belles-Lettres Dictionary Audio Files Contact Us Svoja.org on Facebook
Our language, our choice, our fate...
Spasa
Click to enlarge...

Tam było vsio: zabavki, bransoletki, prakôvci, lusterka z fotkami aktorok abo aktoruv na zadniuj storoniê, pistolety...

Halina Maksimjuk

Koli ja była małaja, to na Spasa my vse jiêzdili do Ploskuv, do diêda i baby. Tato raneńko pryjizdžav z Hrabarki, my zamykali našu chatu i išli na autobus. Ne znaju, o kotoruj mama vstavała, kob upravitisie, ale napevno velmi rano. Potum budiła mene i my šykovalisie. Ja musiła što-leń zjiêsti, bo inakš mama kazała, što ne pojiêdu.

Tohdy autobus do sioła šče ne jiêzdiv, treba było iti piškom z biłostôćkoji šosy. Ale to było vsioho dva kilometry, a može naveť ono puvtora. Ja i mama byli v novych sukienkach, kotory šyła nam moja chryščona, tato v kostiumowi i novuj rubašci. Inakš ne wypadało, na taki praznik my vse miêli novu odežu. A ja často dostavała tože novu obuvku, bo ciêły čas rosła.

My zachodili do diêdovoji chaty, tam vitalisie z diaďkami i tiotami, kotory taksamo pryjizdžali na praznik zo svojimi diťmi. Mušu skazati, što to dla mene byv najhôršy moment ciêłoho sviata. Čom? Bo ja ne terpiêła tych cyrymonijuv i z nikim ne lubiła ciłovatisie, najčastiêj nastobyrčuvałasie i hlediêła na vsiêch z-pud łoba. Raz pomniu, jak odin z diaďkôv skazav tatovi, što ja navet pryvitatisie ne vmiêju, bo ne podała ruki i ne pociłovała joho, i tato chotiêv mniê dati v sraku, ale ja vtekła. Potum złôsť tatovi trochu perejšła, ale vôn velmi na mene kryčav. Tyje vsiê kuzyny z tatovoji storony to byli jakijeś divny. Mojiê dvojurôdny sestry ne chotiêli zo mnoju bavitisie, ono pilnovalisie svojich baťkuv, navet na pudvôrok ne išli. I što z takimi robiti?

U Ploskach cerkva nachoditsie bôlš-menš poseredini sioła, tak što my šče trochu tapali i po brukovi, bo asfaltu tohdy ne było. Mniê šyroko odpluščuvalisie očy, bo pered cerkvoju vže byli rozstavlany stragany z vsiakimi zabavkami i cukierkami. Ale najperuč mniê treba było iti do cerkvy posvetiti jabłyka i odstojati tam svoje, bo inakš mama na mene velmi hniêvałasie b. Vjadomo, ja vvohule ne słuchała, što tam hovoryt batiuška, ono z tuhoju v očach ohladałasie na dvery. Narešti mama pozvolala mniê pokinuti bohosłuženije.

Ja dostavała od baťkôv trochu hrošy na rozpustu, časom trochu davav mniê diêd z baboju abo kotoryś z diaďkôv. Môcno stiskajučy hrošy v ruciê, išła podivitisie na stragany. A tam było vsio: zabavki, bransoletki, prakôvci, lusterka z fotkami aktorok abo aktoruv na zadniuj storoniê, pistolety, kapišony i korki, baloniki, bombki na gumkach (kob było dobre odbivati), piščałki (mnužêń raznych sortôv), vitrački, jakijeś laločki, visiorki i ščê mnôho-mnôho inšych rečy. Chto b tam sieje spometav? Usio bliščało, miniłosie kolorami, prytiahało očy. Ja pytałasie, što kôlki koštuje, i pereličuvała svojiê hrošy, majučy nadiêju, što mniê jich chvatit na toje, što mniê najbôlš spodobałosie. Mniê tohdy zdavałosie, što mušu miêti absolutno vsio.

Diêd často brav mene pud taki stragan i kupovav jakujuś bronsoletku abo piščałku, i ja była takaja ščasliva! I miêła veliku satysfakciju, bo tyje biłostôćki od diêda dostavali abo cukierki, abo para hrošy, a ja miêła i odno, i druhie, a na dodatok šče i zabavku. Bo môj diêd velmi mene lubiv i ne raz hovoryv, što ja joho najliêpša vnučka, bo u jich žyła i vôn najlepi mene znaje.

— Halinko, — kazała mniê ne raz mama — ty lepi schovaj tyje hrošy i kupi sobiê što-leń u sklepi.

Ja oburano diviłasie na jijiê: Nu što ty mamo, dumałosie mniê, tam takich chorošych rečy ne majut.

Pomniu, jak ja raz kupiła sobiê bransoletku z malutkim zvonočkom i chvaliłasie jeju na druhi deń koležankam u Biêlśku. Bransoletka vsiêm absolutno spodobałasie, i ja chodiła velmi važna i zadovolana. A potum ja jijiê zhubiła i płakała musit zo dviê hodiny. A kôlko prakôvciuv ja miêła po Spasi! Mohła nakładati na kažny paleć!

A kotorohoś roku prodavali lody. Koliêjka była dovha, ja stojała i stojała, tak mniê chotiêłosie loda, a koli peredo mnoju ostałosie ono četvero diti, to tyje lody skônčylisie, i ja kovkała tôlko hôrku slinu. Och, jak ja narykała, mama nijak ne mohła mene uspokojiti! Narešti mniê poobiščała, što jak pôjdemo do miêsta, to kupit mniê potrôjnoho, značytsie, try hałuški.

A jak pachła cukrova vata! Ja jijiê strach jak lubiła. Posli biêhała na batiuškuv pudvôrok, kob koło kołodecia vmyti ruki i zaliêplanu buziu. Bo mama velmi ne lubiła, jak ja chodiła zasuślana. Nu i oranžada! Prodavali jijiê v takich spicijalnych sklanych butlach z zatyčkoju na drotianôm zaviêsi, i treba było vypiti oranžadu abo na miêsti, abo zapłatiti kauciju, bo tyje butli vžyvalisie mnôho razôv. Ne toje što teper!

Nu i cukierki: tyje vsiê lizaki, mački, hrušečki, pałočki, kviêtki, piêvniki. Ja najlepi lubiła mački. Dostavała tych cukierkuv ciêłu torbu, bo vsiê mniê jich kuplali, svojich hrošy ja na jich ne vydavała, chitrunia. Posli jiêła jich ciêły tyždeń. Bo na dovš mniê ne chvatało...

Koli vže zjaviłasie sestra, ja sama vodiła jijiê po straganach na Spasa i kupowała rečy, kotory podobalisie jôj. Ani, dokładno jak koliś mniê, rozbihalisie očy, koli vona bačyła tôlko dobra za odin raz. I vona tože chotiêła vsioho! A ja vže tohdy dobre znała, što toje vsio to „badzievie”, ale vsiorômno chotiêłosie štoś na tych straganach kupiti. Takaja magija.

A potum my išli z cerkvy do baby na obiêd. Usiê sadoviliś za stołom, baba vytiahała z pečê hołubciê, bigos abo jakojeś mjaso, podavała na stôł sviêžy chliêb (velmi smačny, velmi), nakrojany pomidory abo hurki zo smetanoju, kovbasu, kuńpu, sałtison, kišku i vže ne zhanu što šče... My tam byli do jakojiś tretioji hodiny, a potum išli do Knorozôv, bo tam tože praznovali Spasa — to byv odin prychôd.

Pravdu kažučy, ja vse kryviłasie na tyje Knorozy, ale ne tomu, što ne lubiła tam byti. Ja ne lubiła choditi piškom, ot i vsio! A z Ploskuv do Knorozôv było, musit, zo dva kilometry. Koli my vže tudy zajšli, to ja tiêšyłasie, što znov baču svojich knorozôvśkich dvojurôdnych bratôv i sestruv. Vony byli prynajmi normalny! Mama rozdilała pomiž jich vsiêch cukierki. My odrazu biêhli bavitisie, chvalilisie tym, što kupili na straganach. Chłopci strylali, kryčali. Fajno było! Nu a potum tiotka krojiła tiêsto, my dostavali ciêłu taliêrku i zapichalisiê jim ne v svoju siłu. A zapivali, vjadomo, oranaždoju. Mama vse bojałasie, što ja poblujusie. Ale na ščastie nikoli tak ne stałosie. Oranžadu lude koliś robili sami, u bańkach na mołoko, deseti- abo petnadcetilitrovych. A jak vona mohła vystryliti, koli odkryvali bańku! Raz u diaďka zaliło oranžadoju ciêły siêni. I farbowała taja oranžada, my chodili z žovtymi abo čyrvonymi rotami. Pośla lude stali kupovati oranžadu v sklepach. Była bezpečniêjša! I pravdu kažučy namnôho liêpša.

A koli tato z diaďkom trochu sobiê vypili i pudjiêli, to začynali spivati: i Kolu-traktorysta, i Rabinu, i Rozprehajte chłopci koni, i U subotu Janka... A ja, jak začarovana, słuchała ciêłoju soboju, ne tôlko ušyma. A koli pudrosła, to spivała razom z jimi. I teper, koli šče zyjdemosie, to spivajemo ciêłoju simjoju. Navet diaďko Gienik, choč vôn ni słuchu, ni hołosu ne maje ni za hrôš.

Uvečery tato vychodiv na knorozôvśku huliciu i zaderžuvav jakohoś samochoda, kob dojiêchati do Biêlśka. Časom to była jakajaś taksôvka, ale najčastiêj my jiêzdili žukom z Łaptiovymi. Tam było strašno, temno, i ja velmi bojałasie, bo my musili ticho sidiêti. A tyje Łaptiovy tože bojalisie, ale ne temry, ono kob ne złapała jich milicija, bo žukom tak ne možna było perevoziti ludi. Raz Ania ne chotiêła tudy vliêzti i kryčała: Ja ne choču jiêchati v tym karabinie. I ciêłu dorohu chlipała. My potum dovho smijalisie z toho jeji karabina.

Ono raz my ne pojiêchali na Spasa. Ne viêdaju, kôlko liêt mnie tohdy było. A ne pojiêchali z-za došču. Tak liło, što mama skazała, što nikudy ne vybirajemsie, bo šče pochvorêjem. Pomniu, jakaja ja była rozčarovana. Vypohodiłosie deś po pjatuj popołudniu. Tohdy vže ne było pošto jiêchali... Deń minuv...

I diś, koli tak prypomniła sobiê vsio siête, z velikoju radostieju pojiêchała b i do Ploskuv, i do Knorozuv, i konečno na Hrabarku...

PDF for printing » Click the icon to download...
Halina Maksimjuk, Spasa
2016-08-20, 09:02
EPUB for e-book/Kindle readers » Click the icon to download...
Halina Maksimjuk, Spasa
2016-08-20, 09:02