Nu što ž, Svoja.org vinšuje vsiêch zacikavlanych z historyčnym postavleniom tabliciuv z podvôjnymi nazvami vjosok u gmini Vôrla.
Perše, što liêze na jazyk: Zostanetsie zahadka buduščym pokoleniam movoznavciuv i archeologuv, do jakoji movnoji i cyvilizacijnoji [bez]kultury naležali lude, kotorym postavili siêty stovpy i tablici z podvôjnymi napisami.
Druhie: Teperešnim pokoleniam zmaharôv za zachovanie biłoruśkich slidôv na Biłostôčyni zostanetsie do kuncia žycia haniêbna pametka jichnioji bezhramotnosti i naplovatelśkoho pudychodu do movno-kulturnoho nasliêdstva svojich rodičuv i zemlakôv. Jakim sposobom vysmoktana z palcia nazva Кошэлі bôlš hramotna i kulturna za nazvu Кошэліэ/Кошэліê? Abo nazva Москоўцы za nazvu Москувціэ/Москувціê? (Sakrat Janovič 30 liêt tomu, koli tôlko ja z jim poznakomivsie, pohovoruvav, što hramotnych ludi sered dijačôv biłoruśkoho ruchu na Biłostôčyni možna poličyti na palciach odnoji ruki, i šče sporo palci zostanetsie nezaniatych. Ja, možlivo, pryznavav jomu raciju, ale siêtoji observaciji krynkuvśkoho piśmennika ne rozhołošuvav ne toje, što sered polakuv, ale i sered biłorusuv. A tut nate vam – minuło 30 liêt, i my vže na siêtu odnoruku sytuaciju divimosie z honorom, a ne stydom. I šče turystuv zaprošujem u gminu Vôrla, kob i vony podivilisie.)
Tretie: Nikomutki, jak vyhladaje, pokamiś ne stydno čerez siêty podvôjny napisy. „Niva” z siêtoho tyžnia opublikovała šče odin bzdurny tekst pro biłoruśki nazvy v gmini Vôrla, ani słovom ne zhadavšy, što 80 procent siêtych nazvuv ni z biłoruśkoju movoju, ni z jakoju inšoju ne maje ničoho spôlnoho, kromi azbuki. (Ale naveť z azbukoju sytuacija ne do kuncia odnoznačna – u nazvach Сnічкі i Тоnчыкалы pomiêšany dviê azbuki, kirylična i łacinśka (svoja.org/1291.html). Na Biłostôčyni odin tôlko Kastuś Bandaruk zaiknuvsie v svojôm blogovi, što vsio ž taki vypadało b Vôrlu nazvati na tablici Вуорля, tak jak jijiê na samum diêli nazyvajut mistiovy lude, koli vže na toje pujšło. (Nu ale Kastuś, u rozumiêni Sakrata Janoviča, zajmaje odin paleć na zhadanuj movoznavčuj ruciê.)
Četverte: Same zahadkove dla mene v siêtuj vurlanśkuj profanaciji, što za siêty podvôjny nazvy ne stydno i profesoram-movoznavciam z Komisji Ustalania Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych, kotora praciuje pry Ministerstvi Nutranych Spravuv i Administraciji v Varšavi.
Zatoje mniê stydno diś pryznatisie, što šče dva roki nazad u mene było koje-jakoje spodivanie na kompetentnosť siêtoji Komisiji.
Koli v pazdziernikovi 2009 roku „Niva” napisała, što Rada Gminy Vôrla pryniała postanovu pro podvôjny nazvy, pereličujučy nekotory z tych kompromitujuščych nazvuv, ja ne tôlko što napisav ohulnodostupny artykuł pro siêty onomastyčny skandal (svoja.org/1212.html), ale i piśmo do Komisiji od nazvuv pry Ministerstvi. Piśmo, datovane 16 listopada 2009 roku, ja vysłav „za poręczeniem odbioru” na adres Komisiji i personalno Profesor Aleksandry Cieślikowej, kotora na toj čas tam staršyniovała. Vono prykładajestsie pud siêtym tekstom jak skôp PDF. Do piśma ja dołučyv „Załącznik 1” (de roztłumačyv profanaciju z dodatkovymi nazvami v gmini Vôrla) i „Załącznik 2” (de roztłumačyv najistotniêjšy fonetyčny pôznaki pudlaśkoji movy, bez viêdania jakich nema što i pudychoditi do autentyčnych vurlanśkich nazvuv). Siêty dva dokumenty tože prykładajutsie v dočepkach jak skopy PDF.
Choč i ne odrazu, ale Profesor Cieślikowa odkazała mnie e-mailom, pišučy, što Komisija viêdaje pro tiažkosti z nazvami na Biłostôčyni i što vona bačyła b mene jak konsultanta pry vypraciôvci oficijnoji postanovy Komisiji dotyčno prôśby Rady Gminy Vôrla. Ale na siêtum môj kontakt z Komisijeju i oburvavsie. Nichto bôlš z Komisiji do mene ne odozvavsie.
Zahlanuvšy na sajt Ministerstva v styčniovi 2011, ja pročytav komunikat, što Komisija na posiedzeniovi v listopadi 2010 rozvažała spravu dodatkovych nazvuv u nekotorych gminach, a sered jich – i v vurlanśkuj. Referentom vurlanśkoji prośby była Profesor Ewa Wolnicz-Pawłowska. Jôj ja posłav nastupnoho e-maila:
Pani Profesor
Ewa Wolnicz-Pawłowska
Komisja Nazw Miejscowości
i Obiektów Fizjograficznych przy MSWiA
Warszawa
Szanowna Pani Profesor,
nazywam się Jan Maksymiuk, jestem dziennikarzem Radia Wolna Europa, pracuję w białoruskiej redakcji tego radia w Pradze. Jestem Białorusinem urodzonym i wychowanym na Podlasiu, od kilku lat zajmuję się opracowywaniem i upowszechnianiem pisemnej wersji dialektu podlaskiego opartego na gwarach wschodniosłowiańskich pomiędzy Narwią i Bugiem. W tym celu prowadzę stronę internetową Svoja.org (http://svoja.org/).
Moje zatroskanie budzi sprawa wprowadzenia dodatkowych tradycyjnych nazw miejscowości w gminach z ludnością białoruską na Podlasiu, w szczególności sprawa ustalenia dodatkowych nazw 26 miejscowości w gminie Orla.
Na stronie internetowej MSWiA znalazłem informację, że Komisja Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych miała odbyć posiedzenie 8-9 listopada 2010 i że Pani miała na tym posiedzeniu opiniować wspomniany wniosek z gminy Orla. Czy Pani opinia w tej sprawie jest dostępna dla ogółu obywateli? Jeśli tak, to gdzie mógłbym się z nią zapoznać?
Rzecz w tym, że w uchwale Rady Gminy Orla z dnia 30 września 2009, która proponuje dodatkowe nazwy 26 miejscowości (bip.orla.samorzady.pl/?a=2516), tylko 9 nazw spełnia wymóg tradycyjności, tzn. brzmi tak, jak te nazwy wymawiają miejscowi mieszkańcy. Natomiast pozostałe nazwy zostały zniekształcone i nie odpowiadają brzmieniowo temu, co mamy w rzeczywistosci. Wyjaśniałem tę sprawę dokładnie w liście do Komisji z dnia 16 listopada 2009. Profesor Aleksandra Cieślikowa odpisała mi wówczas, że jest świadoma trudności w ustaleniu grafii nazw dodatkowych w gminach na Podlasiu i że Komisja weźmie pod ewentualną rozwagę moje zastrzeżenia i uwagi.
Dlatego też chcę się dowiedzieć, w jakim stadium jest sprawa ustalenia nazw dodatkowych w gminie Orla? Czy już została podjęta jakaś wiążąca decyzja w tym względzie? Jeśli tak, to jaka?
Z wyrazami szacunku,
Jan Maksymiuk
Senior Multimedia Editor
Radio Free Europe/Radio Liberty, Inc.
Prague, Czech Republic
Odkazu na svôj e-mail od Profesor Wolnicz-Pawłowskiej ja ne dočekavsie. Možlivo, treba było posłati jôj list „za poręczeniem odbioru”, jak poperednio do toji inšoji profesor.
Teper uže my vsiê viêdajem, jakuju postanovu pryniała Komisija. Chutčêj za vsio, jak piše môj brat, Komisija popraciovała z vurlanśkimi nazvami metodoju „kopiuj/wklej” (svoja.org/1291.html).
Komisija ne tôlko što ne pocikaviłasie problemoju autentyzmu zaproponovanych dodatkovych nazvuv u gmini Vôrla, ale i plunuła na ustavu z dnia 6 styčnia 2005 roku „O mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym”, kotora nakazuje dodatkovy menšosny nazvy pisati zhôdno z pravopisom menšosnoji movy. Zhôdno z pravopisom jakoji movy zapisany nazvy Кошэлі, Москоўцы, Шэрні, Волька Выганоўска, Олекшы, Рыгороўцы, ne kažučy pro Сnічкі i Тоnчыкалы?
Nema pudstavuv spodivatisie, što Komisija može pudyjti považniêj do nastupnych prykładuv onomastyčnoho vandalizmu na Pudlašy. Ale koli Komisija zatverdit podôbnu chujniu, jak dla Vôrli, dla inšych pudlaśkomovnych gminuv, to ja obiciaju publično, što podam na Ministerstvo v sud, spočatku v Varšavi, a potum u Strasbourgu – za systematyčne zništožuvanie nacijonalnoho kulturnoho nasliêdstva biłorusuv u Pôlščy.
A siêta vurlanśka chujnia nechaj zostanetsie na sud našoji sovesti. Možlivo, šče ne vsiê obminiali jijiê na deržavny zarôbki i medaliê...
