Siêty tekst ja povinion byv napisati vže davno, kob ne tratiti zamnôho času na razny dyskusiji z osobami, kotory raz-po-raz berutsie mene perekonuvati, što pudlaśka mova — to prymityvny varyjant ukrajinśkoji (to značyt, peryferyjny ukrajinśki dyjalekt z archajičnymi dyftongami). Vony, jak praviło, podajut mniê prykłady fonetyčnych i morfologičnych pôznakuv, kotory v odnôj i druhuj movi takije samy abo velmi bliźki. I, jak praviło, vony ignorujut pôznaki, jakije v siêtych dvoch movach razny. Tomu ja ode zrobiv dla takich osobuv mały (nepovny) spis RAZNYCH fonologično-fonetyčnych i morfologičnych pôznakuv pudlaśkoji i ukrajinśkoji movy (porumnanie ja zrobiv miž piśmovym varyjantom pudlaśkoji movy, kotory proponuje storônka Svoja.org, i ohulnopryniatym literaturnym varyjantom ukrajinśkoji movy). Porumnanie leksyki oboch movuv ja pokinu na jakujuś inšu okaziju.

Osnôvna fonologična raznicia

1. U pudlaśkuj movi je 39 fonemuv (8 samozvukuv i 31 spuvzvuk), v ukrajinśkuj je 38 fonemuv (6 samozvukuv i 32 spuvzvuki). U pudlaśkuj movi je dviê samozvukovy fonemy (dyftongičny), kotorych nema v ukrajinśkuj — <ê>, <ô> (diêd, u pečê, kôt — дід, в печі, кіт). V ukrainśkuj movi je odna spuvzvukova fonema, kotoroji nema v pudlaśkuj — <r’> (Різдво, рішити, рябий, — Ruzdvo, ryšyti, raby).

Najvažniêjšy fonetyčny raznici

2. U pudlaśkuj movi nema zjavy ikavizmu (zmiêny davnioho jať i etymologičnych e i o v i) u pryzvučnuj pozyciji. U nepryzvučnuj pozyciji v pudlaśkuj movi ikavizm vystupaje velmi rêdko, bo vôn môcno obmežovujetsie nepryzvučnym u abo inšymi samozvukami (e, o). Prykłady na brak ikavizmu v pryzvučnuj pozyciji: kôń (кінь), liês (ліс), zôrka (зірка), u seliê (в селі), u nočê (в ночі). Prykłady na brak ikavizmu v nepryzvučnych pozycijach: kámeń (камінь), pudnestí (піднести), nučliêh (нічліг), kunéć (кінець), odkłásti (відкласти). Prykłady na vystupanie rêdkoho ikavizmu v nepryzvučnych pozycijach: pisók (пісок), bilíti (білити), svitíti (світити).

3. Etymologične i v ukrajinśkuj movi zatverdiêło, u pudlaśkuj — niê: biti (бити), vidny (видний), hinuti (гинути), divo (диво), zima (зима), kiška (кишка), lichi (лихий), licie (лице), miska (миска), niz (низ), pisar (писар), siła (сила), ticho (тихо).

4. Zvuki [ž], [dž], [š], [č] u pudlaśkuj movi, tak jak i [r], tverdy vo vsiêch pozycijach. V ukrajinśkuj movi siêty zvuki vymovlajutsie mjahko pered [i]: жінка, ножі, паранджі, шість, товариші, чіткий, очі. Mjahki zvuk [r’], kotory v ukrajinśkuj movi reprezentuje osôbnu fonemu <r’>, vystupaje ne tôlko pered [i], ale i pered [a], [u], [o] (зоря, порядок, грюкати, варю, трьох).

5. U pudlaśkuj movi nema podovženia zvukuv [l], [n], [t], [š], [ž], [č], kotore vystupaje v ukrajinśkuj: весілля (vesiêle), хотіння (chotiênie), бриття (brytie), Підляшшя (Pudlaše), Запоріжжя (Zaporože), заріччя (zarêče).

6. U pudlaśkuj movi vsiê zvunkije spuvzvuki stračujut zvônkosť pered hłuchimi spuvzvukami abo v kunciê słova. V ukrajinśkuj movi zvunkije spuvzvuki [b], [d], [z], [dz], [ž], [dž], [h], [g] pered hłuchimi spuvzvukami abo v kunciê słova vymovlajutsie zvônko.

7. Zvuk [g] vystupaje v pudlaśkuj movi značno častiêj, čym v ukrajinśkuj (praktyčno vo vsiêch słovach, pozyčanych z grećkoji abo łacinśkoji movy, u pudlaśkuj movi zachovujetsie oryginalny zvuk [g], pudčas koli v ukrajinśkuj vôn zminiajetsie v [h]).

Najvažniêjšy morfologičny raznici

8. U pudlaśkuj movi prymiêtniki mužčynśkoho rodu kunčajutsie na -i abo -y (małý, biêły, dorohí, dóvhi). V ukrajinśkuj movi prymiêtniki mužčynśkoho rodu kunčajutsie na -ій abo -ий (синій, новий). U pudlaśkuj movi prymiêtniki ženśkoho i serednioho rodu majut abo korotki nepryzvučny kunčatki -a (-ia) i -e (-ie), abo dovhi pryzvučny kunčatki -ája i -óje (biêła, dávnia, čórne, vysókie, małája, chudóje). V ukrajinśkuj movi vsiê kunčatki prymiêtnikuv ženśkoho i serednioho rodu korotki, nezaležno od pryzvuku (бíлий, бíла, бíле, малúй, малá, малé).

9. Kunčatok zvorôtnoho dijesłova v pudlaśkuj movi maje formu -sie (mytisie, ženitisie), v ukrajinśkuj movi — -ся (митися, бритися).

10. Dijesłovy v minułum časi mnôžnoji ličby v pudlaśkuj movi majut kunčatok -li (pisali, chodili), v ukrajinśkuj movi kunčatok -ли (писали, ходили).

11. Aktyvny dijeprymiêtniki v pudlaśkuj movi majut kunčatki –uščy, -iuščy, -aščy, -iaščy (rostuščy, smerdiuščy, movčaščy, chodiaščy), v ukrajinśkuj movi kunčatki -учий, -ючий, -ачий, -ячий (несучий, оновлюючий, дрижачий, киплячий).

12. U pudlaśkuj movi zachovałasie jak žyvaja zjava tak zvana parnaja ličba imiênnikuv (dualis), kotoroji nema v ukrajinśkuj movi. Prykłady: dviê pjadiê, try seliê, dviê koliêni, štyry sestrê.

13. U pudlaśkuj movi oddijesłôvny imiênniki majut kunčatki -nie abo -tie (chodiênie, połotie), v ukrajinśkuj movi — kunčatki -ння, -ття (страчення, биття).