hółos dem. -
ók aug. -
ísko, -
íšče 1. dźwięk;
hołos može byti słaby, môcny, tonki, gruby; čyjsie
hołos było čuti;
fraz. hovoryti (kryčati)
na ciêły hołos bardzo głośno; spivav
na ciêły hołos; 2. sposób intonacji, śpiewu; chto ne maje
hołosu, to ne bude spivati; maje hožy
hołos; 3.
możliwość wypowiedzenia zdania, sądu; ja chotiêv skazati, ale ne dali mniê
do hołosu dojti; 4.
możliwość wpływu na podejmowanie decyzji; ja v chati nijakoho
hołosu ne maju
hołová D. -
y pl.
hółovy D. -
uv; 1.
część ciała istot żywych głowa; mniê často
hołova bolit, treba do dochtora iti; ne choče,
hołovoju krutit, bôlš do joho ne pujdu; zavstydavsie, spustiv
hołovu i pušov do domu;
fraz.
miêti dach nad hołovoju mieć gdzie mieszkać; chata zhorêła i
dachu nad hołovoju ne maju;
hołova (
pro štoś, o čômsie)
ne bolit nie martwić się, nie myśleć
o czymś; mniê po jôm i
hołova ne bolit, nikoli ne zhadaju;
fraz. a)
na hołovie stavati robić wszystko, co się da w danej sytuacji, aby pokonać trudności; vôn
na hołoviê stane, a na svojôm postavit; b) wygłupiać się, rozrabiać; diêti
na hołoviê stajut, vyroblajut, što chočut;
fraz.
miêti hołovu (
do čohoś)
być mądrym i biegłym (w jakiejś dziedzinie),
maje hołovu, znaje, što robit; pokinuv škołu, bo
ne miêv hołovy do nauki;
fraz.
tesati kołki na hołoviê o kimś upartym; choč ty jomu
na hołoviê kołki tešy, a vôn vsiorumno svoje robit;
sidiêti komuś na hołoviê być
komuś ciężarem;
vołos z hołovy ne vpav nic się nie stało; byv vinovaty, ale
vołos jomu
z hołovy ne vpav;
zadirati hołovu wywyższać się nad innych; jak pobohatiêv, to i
hołovu načav
zadirati;
hołovu nastavlati narażać się na niebezpieczeństwo; ja za tebe ne budu
hołovy nastavlati; miêti môcnu hołovu
być odpornym na działanie alkoholu; chto maje
môcnu hołovu, to mnôho vypje i ne bude pjany;
do hołovy pryšło wpaść na pomysł; ot,
pryšło mniê
do hołovy, kob paršuka prodati;
zavoročati hołovu dokuczać czymś, nalegać, stawiać żądanie nie do przyjęcia; daj spokuj,
ne zavoročuj hołovy;
zavernuti hołovu spowodować, aby ktoś postąpił tak, jak chce dana osoba; tak
zavernuła jomu
hołovu, što oženivsie z jeju;
stuknutisie v hołovu opamiętać się;
stuknisie v hołovu, što ty robiš; 2. umysł, rozum; de ty
hołovu miêv, jak toje robiv;
fraz.
za durnoju hołovoju i noham ne ma spokoju;
dati (
komuś)
po hołovie choditi na wszystko komuś pozwalać;
dav, kob diêti jomu
po hołoviê chodili;
brati do hołovy przejmować się
czymś; toje, što vy kazali, ja tak
uziav do hołovy, što ciêłu nôč ne spav;
brati (
štoś)
na hołovu przyjmować obowiązek, troszczyć się
o coś; ciêłe hospodarstvo
na mojôj
hołovie;
miêti (
štoś)
v hołoviê a) myśleć
o czymś; ja vse
v hołoviê maju, jak tutaka zrobiti; b) mieć rozum; chto
ne maje v hołoviê, to maje v nohach;
pustaja hołova brak rozumu; što ty zrobiš, što u joho
hołova pustaja;
hołova nabita głowa pełna różnych myśli; maju takuju
nabitu hołovu, što i dumati ne dam rady;
fraz.
hołovoju nałožyti stracić życie; ja vse dumała, što vôn ne svojeju smertioju umre, ale deś
hołovoju nałožyt;
hołova ne bolit nic mnie to nie obchodzi; Savki uže try dniê doma nema, a mniê pro joho i
hołova ne bolit